The History of Women's Football in Greece
Discover the history of women's football in Greece
💥 SCROLL DOWN FOR ENGLISH
Σημερινός guest του newsletter μας είναι ο δημοσιογράφος και φωτογράφος Άκης Κατσούδας. Ο Άκης μεγάλωσε στη Μαλεσιάδα Αιτωλοακαρνανίας και αγάπησε το ποδόσφαιρο από μικρή ηλικία.
Πια ζει μόνιμα στην Αθήνα, όπου επιχειρεί να καταγράψει την κουλτούρα γύρω από το άθλημα. Εκδίδει το περιοδικό Φούτμπολ και τους τελευταίους μήνες ασχολείται με το πρότζεκτ She is Football, που έχει στόχο να αναδείξει τις γυναίκες που ασχολούνται με το ποδόσφαιρο στην Ελλάδα.
Με βάση την έρευνα του, o Άκης μας στέλνει μια σύντομη ιστορία του ελληνικού ποδοσφαίρου γυναικών όπως διαμορφώθηκε από τα 1980s μέχρι και σήμερα.
Βρισκόμαστε στις αρχές του 1980 και το ποδόσφαιρο ανδρών στην Ελλάδα αναπτύσσεται με όλο και πιο γρήγορους ρυθμούς. Το πρωτάθλημα είναι πλέον επαγγελματικό, ενώ οι μεγάλες ομάδες της Αθήνας αρχίζουν να ξοδεύουν εκατομμύρια δραχμές κάθε καλοκαίρι για να αποκτήσουν αστέρες, όχι μόνο του ελληνικού, αλλά και του παγκοσμίου στερεώματος.
Τότε το ποδόσφαιρο γυναικών κάνει δειλά - δειλά τα πρώτα του βήματα στη χώρα. Κατά μήκος της επικράτειας, ξεπηδούν διάφορα κλαμπ που καλούν τις γυναίκες να έρθουν στο γήπεδο για να εξασκήσουν το άθλημα: στη Θεσσαλονίκη, την Καβάλα, τη Λάρισα και φυσικά, την Αθήνα.
Ένας από τους πρώτους συλλόγους, λοιπόν, που πρωτοστατεί στη δημιουργία τμήματος γυναικών είναι ο Παναθηναϊκός. Η Γιώτα Σουλιώτου, η οποία αποτέλεσε βασικό στέλεχος της ομάδας και μία από τις πρώτες γυναίκες τερματοφύλακες στην Ελλάδα, θυμάται εκείνη την εποχή.
«Πριν από τον Παναθηναϊκό, το ποδόσφαιρο γυναικών δεν υπήρχε ούτε καν σαν ιδέα στην Ελλάδα. Παίζαμε μπάλα και μας κοιτούσαν περίεργα» εξηγεί. Τα πρώτα χρόνια πέρασαν με τις Πράσινες να παίζουν φιλικά κόντρα στην Ολυμπιάδα Κηφισιάς -την έτερη ομάδα της πόλης- και μερικές ακόμη αντρικές ερασιτεχνικές ομάδες της πόλης, κυρίως σε χωμάτινα γήπεδα.
Έπρεπε να περάσει σχεδόν μια δεκαετία προκειμένου να διεξαχθεί το πρώτο επίσημο πρωτάθλημα Ελλάδος ποδοσφαίρου γυναικών. Ο Παναθηναϊκός στο μεσοδιάστημα διέκοψε τη λειτουργία του τμήματος, εξαιτίας αντιδράσεων από άντρες οπαδούς της ομάδας που θεωρούσαν ότι «το ποδόσφαιρο γυναικών προσέβαλε το πρεστίζ της». Αρκετές αθλήτριες από εκείνη τη φουρνιά μετέβησαν στη Δόξα Πειραιά, χτίζοντας μια δυνατή ομάδα, η οποία μάλιστα κέρδισε τέσσερα πρωταθλήματα μέσα σε πέντε χρόνια. Ο σύλλογος γυναικών του Παναθηναϊκού τελικά επανιδρύθηκε το 2021 και πια βρίσκεται στην πρώτη κατηγορία.
Το εντυπωσιακό στην περίπτωση του ποδοσφαίρου γυναικών στην Ελλάδα είναι ότι σε αντίθεση με το ανδρικό, το σημείο αναφοράς του είναι παραδοσιακά εκτός πρωτεύουσας. Χαρακτηριστικό είναι ότι από το 1999 έως σήμερα, καμία ομάδα της Αθήνας δεν έχει καταφέρει να κατακτήσει το πρωτάθλημα Ελλάδος. Κάτι το οποίο για παράδειγμα έχουν καταφέρει να κάνουν σύλλογοι από την Καβάλα, τη Φλώρινα, τη Δράμα, ακόμη και το μικρό νησί της Αίγινας. Ο τελευταίος σύλλογος μάλιστα, μπορεί να υπερηφανεύεται ότι είναι ο πρώτος (και μοναδικός μέχρι σήμερα) που κατάφερε να προκριθεί στους ομίλους του Women’s Champions League.
Εκεί βέβαια τα βρήκαν σκούρα, καθώς αντιμετώπισαν μεταξύ άλλων την Άρσεναλ και την Αθλέτικ Μπιλμπάο. Ο τελικός απολογισμός: τρεις ήττες και μόλις δύο γκολ ενεργητικό. Η πιο βαριά ήττα ήρθε κόντρα στην αγγλική ομάδα με σκορ 7-1.
Η μαγική πορεία της Αίγινας έγινε μόλις ένα μήνα μετά τη συμμετοχή της εθνικής ομάδας στο ποδοσφαιρικό τουρνουά για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004. Οι αγώνες που έπαιξε η εθνική ομάδα στο πλαίσιο των Ολυμπιακών είναι από τις πιο δημοφιλείς αναμετρήσεις που έχει δώσει μέχρι σήμερα το αντιπροσωπευτικό μας συγκρότημα. Και εκεί, όμως, τα πράγματα ήταν δύσκολα, καθώς οι Ελληνίδες ποδοσφαιρίστριες κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν τις πανίσχυρες ΗΠΑ και Βραζιλία.
Οι δύο πρώτοι αγώνες δόθηκαν στο Ηράκλειο και ο τελευταίος στην Πάτρα. Και στους τρεις τα στάδια ήταν κατάμεστα. Δυστυχώς, η Ελλάδα μέτρησε τρεις ήττες, χωρίς να σκοράρει ούτε ένα τέρμα. Η Κωνσταντίνα Κατσαΐτη, η οποία υπήρξε αρχηγός της εθνικής, θυμάται με κάθε λεπτομέρεια τα παιχνίδια.
«Ήταν πραγματικά ανατριχιαστική η αίσθηση να παίζεις σε γεμάτο γήπεδο. Δεν το είχαμε συνηθίσει. Βγαίναμε από τα αποδυτήρια και λέγαμε: “τώρα για μας έχει γίνει όλο αυτό;». Όσον αφορά το επίπεδο δυσκολίας των παιχνιδιών και δη εκείνου κόντρα στη Βραζιλία εξηγεί: «Ήταν πολύ εκρηκτικές. Δεν είχα αντιμετωπίσει κάτι τέτοιο ποτέ νωρίτερα στην καριέρα μου. Δεν μπορούσες να διαχειριστείς την περίσσια τεχνική που είχαν με την μπάλα στα πόδια τους».
Παρά την τεράστια ευκαιρία για την ανάδειξη του ποδοσφαίρου γυναικών στη χώρα, η λήξη των Ολυμπιακών Αγώνων έριξε και πάλι στο σκοτάδι το άθλημα. Τα φώτα έπεσαν, η ομάδα της Αίγινας διαλύθηκε και τα σκήπτρα πέρασαν στον ΠΑΟΚ, ο οποίος αποτελεί τη μεγάλη δύναμη στο ελληνικό ποδόσφαιρο γυναικών, μετρώντας 17 πρωταθλήματα σε 18 έτη!
Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, παρατηρείται μια αύξηση του ανταγωνισμού, καθώς στο παιχνίδι πια έχουν μπει και αρκετές ομάδες της Super League που μέχρι πρότινος δε διέθεταν γυναικεία τμήματα, όπως ο Παναθηναϊκός, η ΑΕΚ και ο Αστέρας Τρίπολης.
Την ίδια στιγμή σημαντικά βήματα έχουν γίνει και στην εθνική Ελλάδος. Μπορεί να μην έχει προκριθεί ακόμη σε μια μεγάλη διοργάνωση, ωστόσο, η νίκη πριν από μερικούς μήνες κόντρα στην Ουκρανία στο κατάμεστο Γεντί Κουλέ στο Ηράκλειο, έχει φέρει αισιοδοξία. Το ίδιο και τα συνεχώς αυξανόμενα ποσοστά των κοριτσιών που θέλουν να ασχοληθούν με το άθλημα, αλλά και των ακαδημιών που ξεπηδούν συνεχώς κατά μήκος της χώρας.
Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι δεν είναι πια λίγες οι Ελληνίδες ποδοσφαιρίστριες που κάνουν καριέρα στο εξωτερικό. Ανάμεσα σε αυτές η Ελένη Μάρκου, η οποία αγωνίζεται στη Βασιλεία, μετρώντας αρκετές συμμετοχές στο Women’s Champions League και η Βεατρική Σαρρή που πρωταγωνιστεί με τη φανέλα της Μπράιτον στο αγγλικό πρωτάθλημα.
Όλες τους θεωρούν ότι μια μεγάλη διάκριση με την εθνική είναι κοντά. Και κυρίως αυτή που θα φέρει την πολυπόθητη έκρηξη του γυναικείου ποδοσφαίρου στη χώρα, η οποία έχει αργήσει τόσα χρόνια.
Αυτά για τώρα! Τα λέμε σε δύο εβδομάδες με το επόμενο μέρος της σειράς μας για το Μάρτιο του 2004 😊
Αν σας άρεσε το newsletter, κάντε subscribe και πείτε το στους φίλους σας!
ENG
This week our newsletter is curated by journalist and photographer Akis Katsoudas. Akis grew up in Malesiada (Aetoloakarnania) and fell in love with football at a young age.
He now lives in Athens, where he is attempting to capture the culture surrounding football. He publishes Φούτμπολ magazine and recently became involved with She is Football, a project that aims to showcase women who play football in Greece.
Based on his research, Akis shares a short version of the history of women’s football in Greece, as it developed from the 1980s to today.
It’s the early 1980s and men’s football in Greece is developing very rapidly. The league is now professional and the big teams in Athens are starting to spend millions of drachmas every summer to attract stars, coming not only from the Greek, but also from international leagues.
Around that time, women’s football is starting to slowly make an appearance in Greece. Several clubs start popping up across the country and invite women to go to the football fields to practice: in Thessaloniki, Kavala, Larisa and of course, Athens.
One of the first clubs to create a women’s league was Panathinaikos. Yiota Souliotou, one of the main team members and also one of the first women goalkeepers in Greece, reminisces about those days.
“Before Panathinaikos, women’s football didn’t even exist as an idea in Greece. We were playing football and people were looking at us as if we did something weird”, she explains. The first few years went by with the Greens [a way to refer to Panathinaikos teams, whose characteristic colour is green] playing friendly matches against Olimpiada Kifisias - the other Athenian team - and sometimes even against some men’s amateur teams from the city, mostly on clay courts.
Almost an entire decade had gone by when the first official national women’s tournament was organised. In the meantime, Panathinaikos stopped operating the women’s section due to reactions by male fans of the team who complained that “women’s football offended the team’s reputation”. Many athletes from that generation moved to Doxa Peiraia, building a strong team, who managed to win four tournaments in five years. Panathinaikos’ women’s club got re-established in 2021 and is currently part of the first division.
It is impressive that, in contrast to men’s football in Greece, the point of reference for women’s football is not located in the capital: between 1999 and today, none of the Athenian teams have managed to win the national tournament. Something that several teams from across the country have managed to do, including clubs from Kavala, Florina, Drama and the small island of Aegina. In fact, Aegina can boast about the fact that they were the first (and only, as of now) Greek club that managed to progress to the group stage of Women’s Champions League.
They did come across some difficult matches there, as among others they played against Arsenal and Athletic Bilbao. The final results included three losses and just two goals - the heaviest loss happened against Arsenal with a score of 7-1.
The magical journey of Aegina happened just one month after the Greek national team’s participation in the football tournament for the 2004 Olympics. The matches played by our national team in the Olympics are considered to be some of the most popular matches in Greek women’s football. Of course, these matches were also difficult as our Greek footballers had to play against the powerful teams of Brazil and the USA.
The firs two matches took place in Heraklion and the last one in Patras. In all three matches, the courts were full of people. Unfortunately, Greece lost all three matches, without scoring any goals. Konstantina Katsaiti, who served as the captain of the national team, can recall all matches in major detail.
“It was a truly unbelievable experience playing in sold-out courts. We were not used to it. We would come out of the changing rooms and say: “is all of this really for us?”. Regarding the level of difficulty of those matches and especially the one against Brasil, she explains: “They were explosive. I had never come across something like this in my career. You couldn’t deal with the masterful technique they applied to their game”.
Despite the immense opportunity for Greek women’s football to expand and succeed across the country, after the end of the Olympic Games public interest in the game was lost. The lights went off, Aegina’s team disbanded and the leading position was claimed by PAOK, who has been dominating Greek women’s football since then and has won 17 tournaments in 18 years!
However, in the past few years we have been seeing increasing interest in the sport, with several Super League clubs creating women’s teams, including Panathinaikos, AEK and Asteras Tripolis.
In parallel, important steps have also been taken by the national team. Although the team hasn’t yet progressed to any major tournaments, a win against Ukraine in Yedi Kule in Heraklion a few months ago has filled people with optimism. Additionally, more and more girls and women have been expressing interest in getting involved and play football, while several academies are popping up across the country.
Finally, it is worth noting that there are quite a few Greek footballers who have built careers abroad. Among them is Eleni Markou, who plays for Swiss Super League Club, FC Basel, and Veatriki Sarri who plays for English club, Brighton & Hove Albion FC.
All these important footballers believe that a big breakthrough for the Greek national team is near. And most importantly, a breakthrough that will bring the much-desired and long-overdue explosion of women’s football in Greece.
That’s all for now! See you in two weeks with the next part of our series discussing what happened in March 2004 in Greece 😊
If you liked this newsletter, subscribe and tell your friends!